Kenniswerkers, daar schrijf ik mijn artikelen voor. Maar wie of wat zijn dat, wat doe je en wat voor vaardigheden moet je bezitten om een goede kenniswerker te zijn? Het antwoord vond ik in het boekje Praktijkgericht kennismanagement (Donald Ropes & Christiaan Stam, Boom Onderwijs, 2008).
Ontstaan van de term ‘kenniswerker’
Voor het ontstaan van de club die kenniswerker heet moeten we terug naar 1959, toen de invloedrijke Amerikaans-Oostenrijkse managementconsultant Peter Drucker het begrip knowledge worker introduceerde als de mens die actief deelneemt (lees: betaald krijgt) in de informatiemaatschappij. Of, zoals hij het zei: “People who think for a living.”
Die definitie is misschien wat te breed, maar ‘werken met kennis’ is wel degelijk een beroep. Kijk maar naar wetenschappers, programmeurs of de managementconsultants van grote bedrijven als McKinsey. Wat de centrale rol speelt is het fenomeen kennis. Maar, wat is dan nu toch weer kennis?
Wat is ‘kennis’?
Ropes en Stam beschrijven het begrip kennis als volgt: jouw deskundigheid + gegevens + informatie. Goed. Nog verder uitgekleed is het dus het geheel van:
- Data en andere feitelijke waarnemingen, zoals: Nederland stootte 166 megaton CO2-equivalent uit in 2020.
- Data met interpreteerbare betekenis (= informatie), zoals: de CO2-uitstoot van 2020 is 24,5 procent lager dan in 1990.
- Alles wat jij weet, kunt en hebt meegemaakt in je vak of zelfs (professionele) leven
Jij bent dus best belangrijk als kennisingrediënt. Nu wordt het wel verwarrend: een stukadoor neemt toch ook feitelijke gegevens waar – hoe de muur eruit ziet bijvoorbeeld, interpreteert die en botviert zijn kunde als stukadoor vervolgens op de muur? Ha. Juist. Kenniswerker zijn is geen beroep. Het is een verzameling kwaliteiten, die in steeds meer beroepen nodig en nuttig blijkt. Wat moet de kenniswerker kunnen?
De vaardigheden van een kenniswerker
Als je de hierna volgende lijst vaardigheden bekijkt, kom je erachter waarom we vakmensen als timmerlieden en loodgieters niet snel kenniswerkers noemen.
1. Je bent een detective
Als je kenniswerker bent, ga je actief op zoek naar informatie om ervan te leren. Je past hierbij vaardigheden toe die een rechercheur ook toepast: je stelt vragen, je bent een speurneus en je keurt wat je hebt gevonden op bruikbaarheid. Je bent dus goed in het vindbaar krijgen van informatie door te zoeken en te vragen én je kunt wat je hebt gevonden beoordelen op het nut: kan ik het gebruiken om in mijn behoefte te voorzien?
2. Je bent een prater
Als detective ben je uiteraard al wel een prater, maar in dit geval hebben we het over de vaardigheden die zorgen dat je een goede gesprekspartner bent. Je hebt een bubs mensen om je heen verzameld die goed bronmateriaal kunnen zijn – als niet nu dan later. Je weet hoe je een gesprek met een ander moet voeren en je ziet dat je collega’s niet in de weg zitten, maar dat jullie gebundelde kennis toegevoegde waarde heeft. Oftewel: je kunt netwerken, beheerst gespreksvaardigheden en bent leuk om mee samen te werken.
3. Je bent een beeldhouwer
Kunstenaars zijn haast oneindig creatief, bekijken hun eigen werk vaker dan eens en analyseren wat ze gemaakt hebben. Stel je voor dat je beeldhouwer bent en je krijgt de opdracht om een beeld te maken. Je analyseert verschillende materialen waarmee je aan de slag gaat. Je past wat je geleerd hebt toe (hoe houd je een beeld overeind, verhoudingen, etc.) en leent weleens wat van hoe schilders tekenen. Vervolgens bekijk je je beeld nog eens en denkt, hm, dat been, dat kan beter. Je start een nieuw beeld (of been).
Kenniswerkers doen dit ook! Ze hebben het creatieve vermogen om buiten de lijntjes van het eigen beroep te kleuren en met die kennis een nieuw idee te vormen. Ook zijn ze in staat lessen te trekken uit gedane zaken en analyseren informatie zodat het ze bij een nieuwe oplossing brengt.
Kenniswerker zijn is de eeuwige student zijn
Als kenniswerker leer je door zoeken en doen. Het belangrijkste is dat je steeds leert. Van elkaar, van de informatie die je bevraagt en tevoorschijn tovert, van het ‘zeven’ van gegevens. Elk project, elke onderneming weer. Een leven lang leren, dat doe je als kenniswerker. Naast uiteraard de competenties die je op school hebt geleerd om je beroep uit te kunnen oefenen.
Hoewel ik de vaardigheden in een drieluik gevangen heb, gaat het hier stiekem om negen vaardigheden. Voor de duidelijkheid heb ik ze in de tekst hierboven vetgedrukt.
Ken je andere definities?
Hiervoor beschreven is de definitie van kenniswerker zoals Ropes en Stam die beschrijven in het boek Praktijkgericht kennismanagement (Boom Onderwijs, 2008). Vertel eens, wat versta jij onder het begrip ‘kenniswerker’? En wat moet deze volgens jou kunnen? Laat het weten in een reactie!
Business photo created by jannoon028 – www.freepik.com
